Czym jest backup?
Backup to kopia zapasowa danych, tworzona w celu zabezpieczenia informacji na wypadek ich utraty. Dzięki niej różnego rodzaju pliki, foldery i bazy danych mogą zostać szybko przywrócone, nawet jeżeli ich oryginalna wersja została usunięta lub uszkodzona.
Rodzaje backupów
Można wyróżnić trzy rodzaje backupów. Są to:
- full backup, czyli pełna kopia bezpieczeństwa, która obejmuje pełen zakres plików danego systemu i zapobiega utracie informacji nawet przy całkowitym usunięciu oryginalnych danych,
- differential backup, czyli różnicowa kopia zapasowa, obejmująca wyłącznie pliki, które uległy modyfikacji od czasu ostatniego zapisu kopii zapasowej,
- incremental backup, czyli przyrostowa kopia zapasowa, która powstaje na podobnej zasadzie, co różnicowa kopia zapasowa, z tą różnicą, że zmiany w obrębie plików są przechowywane nie w jednym, a w kilku plikach, w zależności od ich ilości.
Jak często tworzyć backupy?
W celu zapewnienia optymalnego bezpieczeństwa danych przy prowadzeniu strony internetowej zaleca się tworzenie backupów co najmniej raz w tygodniu.
W jakich sytuacjach może dojść do utraty danych?
Do utraty danych dochodzi najczęściej na skutek:
- przypadkowego usunięcia plików lub sformatowania dysku,
- zainfekowania wirusami komputerowymi,
- awarii serwera,
- błędów technicznych generowanych przez używane oprogramowanie,
- przerw w dostawie energii elektrycznej, skutkujących niezapisaniem lub uszkodzeniem plików,
- burz z silnymi wyładowaniami elektrycznymi i klęsk żywiołowych, takich jak powodzie, pożary i trzęsienia ziemi, które mogą powodować uszkodzenie fizycznych nośników,
- kradzieży nośnika danych.
Utrata danych może być również spowodowana atakiem hakerskim. W 2023 roku w Polsce odnotowano aż 80 tysięcy cyberataków, a tendencja jest wciąż rosnąca. Zagrożone są przede wszystkim firmy i organizacje działające w sektorach bankowości, produkcji oraz infrastruktury rynków finansowych, medycyny, a także usług kurierskich.
Tworzenie i przechowywanie kopii zapasowych
Kopie zapasowe powinny być regularnie tworzone i właściwie przechowywane. Dobrą praktyką jest posiadanie danych w trzech wersjach – jednej oryginalnej i dwóch backupach.
Automatyzacja procesu tworzenia kopii zapasowych
W celu zwiększenia bezpieczeństwa danych zalecana jest automatyzacja procesu tworzenia kopii zapasowych. Pozwala ona bowiem na zachowanie regularności w sporządzaniu backupów i wyeliminowanie czynnika ludzkiego, który może prowadzić do zaniedbań.
Gdzie i jak przechowywać kopie zapasowe?
Każda kopia zapasowa powinna znajdować się na innym nośniku i być przechowywana w formie zaszyfrowanej, gdyż zapobiega to dostaniu się danych w niepowołane ręce. Do zapisywania backupów wykorzystuje się najczęściej:
- taśmy magnetyczne, stanowiące najtańszy nośnik i przez to chętnie używane przy bardzo dużych ilościach danych,
- dyski HDD, cechujące się dużą szybkością, pojemnością, łatwością użytkowania oraz wysoką dostępnością,
- dyski SDD, oferujące szybsze tempo zapisu i większą wytrzymałość od dysków HDD, lecz posiadające odpowiednio wyższą cenę.
Kopie zapasowe często tworzone są także zdalnie, na dyskach serwerowych usytuowanych w centrach przetwarzania danych. Niezależnie od sposobu przechowywania backupy powinny być poddawane regularnym audytom mającym na celu upewnienie się, że znajdują się one w dobrej kondycji.
Kopie zapasowe a zgodność z przepisami prawa
Przy tworzeniu i przechowywaniu kopii zapasowych należy pamiętać o przepisach prawa wynikających z Ustawy z dnia 10 maja 2018 roku o ochronie danych osobowych i Ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO), zgodnie z którymi administrator danych ma obowiązek usunąć dane osobowe osób z kopii zapasowych w wypadku wygaśnięcia podstawy do ich przetwarzania, o ile jest to technicznie możliwe.
Odtwarzanie danych z kopii zapasowej
Sposób odtwarzania danych z kopii zapasowej zależy od jej typu. W wypadku full backupu wystarczy tylko jeden plik, przy differential backupie wymagane jest użycie dwóch plików – różnicowej kopii zapasowej, zawierającej wszystkie wprowadzane zmiany, oraz pełnej kopii zapasowej stanowiącej punkt odniesienia, z kolei przy incremental backupie ilość wymaganych plików będzie zależała od ilości zmian, jakie zaszły od czasu stworzenia kopii podstawowej.